Jak edukować, żeby zaangażować, czyli edukacja CSR

Czy znasz kogoś, komu udało się zrealizować jakikolwiek projekt, wdrożyć strategię zrównoważonego rozwoju, uruchomić program wolontariatu pracowniczego w firmie czy wprowadzić nową kulturę organizacyjną – bez zaangażowania ludzi? Nierzadko zdarza się, że inni pracownicy nie rozumieją celu, który dla organizacji jest bardzo ważny. Jak temu zaradzić? Edukując i angażując ludzi, pozwalając im zrozumieć szerszy kontekst działań i poczuć dumę z bycia ich częścią.

Szczególnym rodzajem edukacji jest edukacja w zakresie CSR. Pozwala zrozumieć pracownikom, czym jest odpowiedzialny biznes i na czym polega zaangażowanie organizacji. Dzięki umiejętnie podejmowanym działaniom, pracownicy mogą zostać ambasadorami wdrażającymi zmiany w sferze zawodowej i w życiu osobistym, a korzyści wykraczają poza sferę organizacji, obejmując również społeczeństwo i środowisko. Nie zawsze jest łatwo jest taką wiedzę przekazać. Tematy związane ze zrównoważonym rozwojem bardzo często dotykają sfery osobistych wartości i przekonań – środowisko, zmiana klimatu, szeroko rozumiana różnorodność mogą być wyzwaniem dla części pracowników, a tym samym dla osób zajmujących się tymi obszarami.

Do celu, którym jest zaszczepienie świadomości i zwiększenie wiedzy, dojść można różnymi drogami, w zależności od tego, komu chcemy to pokazać i jaki poziom świadomości chcemy osiągnąć. Wyróżnić można kilka typów programów edukacyjnych. Choć mają wspólne elementy stanowiące o ich sukcesie, różnią się od siebie grupą docelową, zakresem przekazywanej wiedzy i wykorzystanymi narzędziami.

1. EKSPERCKI PROGRAM EDUKACYJNY Z ZAKRESU CSR: DLA MENEDŻERÓW

Przykładem takiego programu jest Akademia ING Banku Śląskiego “Sustainable Banking”. To program edukacyjny szyty na miarę, którego tematem przewodnim był zrównoważony rozwój i odpowiedzialna bankowość. Trwał w sumie kilka miesięcy i składał się ze zjazdów – 4 całodniowych, stacjonarnych i 2 zjazdów online (system hybrydowy sprawdzał się jeszcze zanim został codziennością – i koniecznością – z powodu pandemii koronawirusa). Program został przygotowany przez CSRinfo, a do poprowadzenia zaproszeni byli również eksperci zewnętrzni. Poziom poruszanych tematów był bardzo szczegółowy, a cykliczne zjazdy stworzyły przestrzeń do wymiany zdań, a także poznania się i zintegrowania wokół tego tematu. W sumie w Akademii udział wzięło 26 menedżerów reprezentujących różne obszary działalności banku, role i funkcje, w tym przedstawiciel zarządu, co pokazało, jak istotny jest zrównoważony rozwój również na tym poziomie. Choć jego podstawowym celem była edukacja, program stanowił także narzędzie docenienia wybranych pracowników. Był bardzo prestiżowy pod względem swojej konstrukcji, zawartości i grupy docelowej.

2. EDUKACJA PRACOWNIKÓW SKIEROWANA DO JEDNEJ GRUPY ZAWODOWEJ

Celem takiego programu jest edukacja dla pracowników w zakresie zrównoważonego rozwoju z punktu widzenia ich działań w pracy. Te założenia przyświecały warsztatom skierowanym do pracowników działu zakupów zorganizowanym przez CSRinfo. Ich celem było zbudowanie świadomości w zakresie zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialnego łańcucha dostaw oraz wypracowanie konkretnych rekomendacji dla organizacji na przyszłość. Działania skierowane były do 150 osób: dzięki serii kameralnych spotkań o charakterze warsztatowym, mógł się w nie zaangażować każdy z pracowników.

Punktem wyjścia było przekazanie wiedzy, a efektem wnioski jakie działania warto wprowadzić w organizacji przedstawione z puntu widzenia samych zakupowców. To inspirujący przykład na wykorzystanie szkoleń lub warsztatów nie tylko do przekazywania wiedzy, ale także wypracowania nowej jakości dzięki współpracy z osobami, które mają konkretną wiedzę o działaniu danego obszaru swojej organizacji.

3. PROGRAM DLA WYBRANEJ GRUPY PRACOWNIKÓW Z ELEMENTAMI DZIAŁANIA

„Rozwojowo nakręceni… zaangażowani w pomaganie” Alior Banku to program dla najlepszych pracowników sieci sprzedaży w celu podnoszenia kompetencji biznesowych i budowania świadomości, czym jest odpowiedzialność społeczna. Jego integralną częścią był warsztat edukacyjny poświęcony Celom Zrównoważonego Rozwoju ONZ, a kolejnym krokiem – samodzielne przygotowanie i realizacja projektów przez uczestników. W sumie powstało 15 lokalnych projektów społecznych. Program skierowany był do 110 uczestników, którzy zostali zaproszeni do konkretnego działania: zaprojektowania, a następnie wdrożenia programu. Towarzyszyło mu wiele emocji: generujących zaangażowanie i pomagających w internalizacji zdobytych informacji. W rezultacie, pracownicy stali się ambasadorami wolontariatu pracowniczego we własnych regionach.

4. PROGRAM GLOBALNY

Jak zjednoczyć pracowników rozsianych po różnych lokalizacjach? Na przykład wdrażając program globalny, tak ja robi to grupa METRO (do której należy działające w Polsce MAKRO). Metro Sustainable Leadership Program kierowany do liderów z kilkunastu krajów, w których obecna jest grupa METRO, którzy chcą uczynić zmianę i wdrażać założenia zrównoważonego rozwoju do swojej codziennej pracy. Program koncentruje się na zmianach organizacyjnych, budowaniu społeczności Liderów oraz Ambasadorów Zrównoważonego Rozwoju. Jednym z elementów jest opracowanie projektów z zakresu zrównoważonego rozwoju, które zostaną następnie wdrożone. W przeciwieństwie do innych programów, trwa aż półtora roku, a jego elementem jest tygodniowe spotkanie wszystkich liderów. To dowód na to, że nawet będąc organizacją rozproszoną, można zrobić skuteczny i angażujący program edukacyjny.

5. EDUKACJA WSZYSTKICH PRACOWNIKÓW W LŻEJSZEJ FORMIE

Czy zawsze trzeba tak intensywnie pracować? Niekoniecznie. Czasami chodzi po prostu o to, żeby zaszczepić w pracownikach bakcyla CSRu, podać wiedzę w formie o wiele lżejszej, pokazać co robi firma, zbudować też w ten sposób podwaliny pod kolejne działania. Przykładem są Dni CSR w Banku BNP Paribas, które były wpisane w obchody Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Rozwoju. Aby pracownicy dowiedzieli się, jak wygląda w praktyce zaangażowane Banku oraz promowanie CSR i zrównoważonego rozwóju, zorganizowany został szereg działań dla pracowników centrali i lokalnych oddziałów. W sumie mogli uczestniczyć w 17 różnych atrakcjach, takich jak szkolenia z pierwszej pomocy, konsultacjach z dietetykami i trenerami, wykładach inspiracyjnych czy spotkaniach z partnerskimi organizacjami społecznymi. W zależności od możliwości firmy, lokalizacji i liczby pracowników, można wybrać formę bardziej złożoną lub działania na mniejszą skalę – ważne, by były angażujące, niosły pozytywne emocje i spełniały zasady charakterystyczne dla skutecznych programów edukacyjnych.

CO ŁĄCZY SKUTECZNE PROGRAMY?

Niezależnie od rodzaju programu edukacyjnego, trzy czynniki stanowią o jego sukcesie:

• Dopasowanie programu do odbiorców: zaproponowanie działań i treści odzwierciedlających poziom zaawansowania uczestników programów, o odpowiedniej atrakcyjności i dostosowanych do celu.
• Zagwarantowanie pozytywnych doświadczeń: wywołanie emocji i pozytywnych skojarzeń, które pomogą w utożsamieniu się z tematem i zapamiętaniu przekazywanych treści.
• Spójność z innymi działaniami firmy: każdy program musi być elementem strategii, a nie jedynie proponowanym działaniem. Uczestnicy muszą wiedzieć, że szkolenie, warsztat czy inne działania są istotne, są elementem kultury organizacyjnej, a tematy zrównoważonego rozwoju na stałe obecne są w firmie.

Pandemia sprawiła, że wiele inspirujących działań, zwłaszcza masowych – jak wewnętrzne dni CSR, nie są teraz możliwe do zrealizowania. Warto jednak pamiętać, że pandemia nie sprawia, że należy przestać edukować. Wręcz przeciwnie! Nadal wiele działań można realizować online, pamiętając przy tym o zagwarantowaniu wysokiego poziomu merytorycznego przekazywanych treści i skutecznego procesu edukacji.