3min.

30.10.2025
Analiza podwójnej istotności. Obowiązek sprawozdawczy czy kompas skutecznego zarządzania?
Właśnie dlatego unijna instytucja EFRAG opracowała proces, który oryginalnie służy sprawozdawczości, ale tak naprawdę stanowi narzędzie, które pozwala ocenić przyszłe ryzyka, chronić firmę przed stratami i budować przewagę konkurencyjną.
W rzeczywistości rynkowej w której reputacja i dostęp do kapitału są równie ważne jak finansowe wyniki kwartalne, jest to absolutny „must have”. Analiza podwójnej istotności, bo o niej mowa, to owszem- obowiązkowy element sprawozdawczości unijnej, zgodnej z ESRS, ale przede wszystkim jest to narzędzie zarządcze, które pozwala zrozumieć dwie rzeczy: Jak nasza firma wpływa na otoczenie, na ludzi, środowisko, społeczności lokalne? Jak otoczenie wpływa (lub może wpłynąć) na naszą firmę – na jej finanse, dostęp do kapitału, stabilność?
Po co nam analiza podwójnej istotności?
Kiedyś sprawozdawczość finansowa mówiła nam prawie wszystko. Dziś analiza cyferek to za mało aby dobrze zarządzać ryzykiem. Interesariusze – w tym inwestorzy, regulatorzy, klienci czy akcjonariusze chcą wiedzieć czy firma działa odpowiedzialnie i czy ryzyka środowiskowe albo społeczne nie zagrożą jej długofalowemu rozwojowi.
Analiza podwójnej istotności odpowiada na to pytanie. Dzięki niej możemy unikać „przepalonych kosztów”, inwestycji w technologie i rozwiązania, które wkrótce mogą okazać się przestarzałe lub nieefektywne. Ponadto chronić reputację bo brak reakcji na prawa człowieka w łańcuchu dostaw może kosztować więcej niż kara finansowa, a także wyprzedzać rynek wykorzystując szanse tam, gdzie inni widzą tylko problem (np. zielone produkty, recykling, energooszczędne rozwiązania).
Jak w praktyce przeprowadzić analizę podwójnej istotności?
– Po tak zadanym pytaniu wielu menedżerów_ek chciałoby w odpowiedzi dostać gotową listę i instrukcję skutecznego przeprowadzenia tego procesu. Choć poszczególne jego etapy są powtarzalne i można je przedstawić w formie mapy drogowej krok po kroku, to trzeba ją dopasować do charakteru biznesu danej firmy– zauważa Wioleta Grzybowska.
W każdej organizacji różnić się będą m.in.: kluczowi interesariusze i wnioski z ich zaangażowania, zidentyfikowane wpływy – zarówno te rzeczywiste, jak i potencjalne, ryzyka i szanse oraz progi istotności.
Analiza podwójnej istotności (tzw. DMA) jest procesem wymagającym głębokiego zrozumienia modelu biznesowego, rozpoznania łańcucha wartości, zaangażowania wewnątrz organizacji w różnych jej obszarach, dialogu, krytycznego myślenia i doświadczenia. Przystępując do procesu po raz pierwszy warto skorzystać z pomocy doradców, szkoleń, analizy opublikowanych i zaudytowanych sprawozdań zrównoważonego rozwoju.
Wnioski z analizy podwójnej istotności powinny stanowić bazę do: opracowania transparentnego raportu ESG, wyznaczenia kierunków i celów strategicznych, zarządzania ryzykiem, odpowiedzialnej komunikacji – również tej marketingowej.
GPS dla zarządu
Można oczywiście traktować analizę DMA jako obowiązek regulacyjny, ale rozsądny zarząd spojrzy na nią inaczej – jak na GPS w świecie zrównoważonego rozwoju. Bez niej poruszamy się po omacku narażając firmę na kosztowne błędy. Z nią tworzymy mapę, która pomaga podejmować decyzje operacyjne i strategiczne. Dzięki wynikom analizy podwójnej istotności firma może naprawdę może zrozumieć swoją pozycję, swoje wpływy i ryzyka, ale też szanse i możliwości, których wcześniej nie dostrzegała. Firmy, które wykorzystują DMA w sposób strategiczny, a nie compliance’owy nie tylko minimalizują ryzyko, ale także wykorzystują wyniki analizy jako źródło innowacji i przewagi konkurencyjnej.
Przykłady rynkowe pokazują, że organizacje, które lepiej rozumieją swoje wpływy:
- szybciej adaptują modele biznesowe do zrównoważonej transformacji,
- wcześnie wykrywają i zapobiegają zagrożeniom środowiskowym, klimatycznym, społecznym i regulacyjnym,
- mają większą odporność dzięki rozpoznaniu zależności w łańcuchu wartości i powiązań między ryzykiem ESG a wynikami biznesowymi,
- potrafią tworzyć produkty i usługi odpowiadające na potrzeby klientów,
- skuteczniej przyciągają inwestorów dla których transparentność i zarządzanie ESG są miarą jakości zarządzania,
- budują trwałe relacje z klientami i partnerami oparte na wiarygodności i zaufaniu.
Podsumowuje Wioleta Grzybowska: „DMA stanowi połączenie dwóch aspektów: biznesowej odpowiedzialności i biznesowej wartości. To początek dojrzałego, zintegrowanego zarządzania, które stanowi fundament budowania przewagi rynkowej”.